Dichterbij een veiliger Noord-Holland

“Ik vind het vooral dom van mezelf dat ik hier in ben getrapt.” Dat zegt één van de slachtoffers van cybercriminaliteit, die voor de campagne Het slachtoffer spreekt van Noord-Holland Samen Veilig zijn verhaal deed. De uitspraak weerspiegelt niet alleen de schaamte die vrijwel alle gedupeerden uit de campagne voelen nadat ze hebben ontdekt dat ze zijn opgelicht. Er blijkt ook uit, dat criminaliteit heel dichtbij kan komen zonder dat je het in de gaten hebt.

Ook medewerkers van overheidsinstellingen, zoals gemeenten, krijgen te maken met burgers die proberen hun professionele dienstverlening te misbruiken voor criminele activiteiten. Zo kan met het toekennen van een vergunning onbedoeld de kans worden geboden om crimineel verdiend geld wit te wassen in bijvoorbeeld een bouwproject of een horecaonderneming.

Maar de dunne scheidslijn tussen onder- en bovenwereld zien we ook terug aan de kant van de daders. In tegenstelling tot de slachtoffers, gaan zij de grens actief over, vaak zonder zich te realiseren wat daarvan de impact op de maatschappij of op hun eigen leven kan zijn. Bijvoorbeeld in het project Aanpak Ondermijning Schiphol, waar medewerkers van de luchthaven door criminelen verleid worden om ogenschijnlijk onbeduidende handelingen te verrichten. Met het héél even onbeheerd achterlaten van een bagagekar of het doorsturen van een werkschema vormen deze medewerkers voor criminelen echter een cruciale schakel. En als je eenmaal hebt meegewerkt, is het moeilijk om een volgende keer nee te zeggen. Hetzelfde geldt voor de jongeren die centraal staan in het project Criminele aanwas. Zij worden na het uitvoeren van ‘onschuldige’ klusjes als vanzelf geleidelijk de zwaardere criminaliteit ingezogen.